Herkese sağlıklı bir hafta geçirmesini dilerim .Geçen haftalarda bel ve boyun fıtıklarına bu hastalıkların nedenlerine -sonuçlarına detaylıca değinmiştim.Bu haftaki yazımda gene toplumda orta yaş bireylerde(40-55) bilhassa kadın cinsiyette sık karşılaştığımız fibromiyalji denen kronik bir rahatsızlıktan bahsedeceğim.
FİBROMİYALJİ NEDİR?
Fibromiyalji sendromu kronik bir kas-iskelet sistemi hastalığıdır. Halk arasında kas romatizması olarak bilinen fibromiyaljinin en belirgin özelliği sırtta, boyunda, omuzlarda ve kalçalarda belirgin derecede hissedilen yaygın kas ağrılarıdır. Hastanın yaşam kalitesini ciddi ölçüde düşüren bir sağlık problemi olduğundan mutlaka tedavi edilmelidir.
Fibromiyaljide kaslarda ve kemiklerde görülen yaygın ağrı, hassasiyet alanları ve genel yorgunluk belirtileri sübjektiftir(göreceli) ve herhangi bir testle ölçülemez. Hastalığın bilinen net bir nedeni yoktur ve bu sebeple sıklıkla başka hastalıklarla karıştırılır.
FİBROMİYALJİ SEBEP OLAN ETMENLER NELERDİR?
Fibromiyaljiye neyin yol açtığı henüz tam olarak saptanamamıştır. Fakat araştırmalar neticesinde bazı faktörlerin hastalığı tetiklediği anlaşılmıştır. Bu faktörler arasında şunlar bulunur:
1.Enfeksiyonlar: Daha önceden geçirilmiş çeşitli enfeksiyon hastalıkları fibromiyaljiyi tetikleyebilir veya belirtileri kötüleştirebilir.
2.Genetik faktörler: Fibromiyalji sıklıkla aile üyeleri arasında daha sıktır. Araştırmacılar, bazı genetik mutasyonların fibromiyalji gelişiminde rol oynayabileceğini düşünmektedir. Fakat hastalıkla ilgili genler henüz tanımlanmamıştır.
3.Travma: Fiziksel ya da duygusal travma yaşayan insanlarda fibromiyalji ortaya çıkabilir. Rahatsızlık travma sonrası stres bozukluğu ile ilişkili bulunmuştur.
4.Stres: Fiziksel ya da duygusal travma gibi bir stres kaynağı vücutta aylar veya yıllar boyunca devam eden uzun süreli etkilere yol açabilir. Stres, fibromiyaljiye katkıda bulunabilecek hormonal bozukluklarla ilişkili bulunmuştur.
5.Kişilik yapısı: Daha çok hassas yapılı, mükemmeliyetçi ve olaylardan çabuk etkilenen kişilik yapısına sahip bireylerde görülür.
Araştırmalar insanların fibromiyaljisendromunda kronik yaygın ağrılar yaşamalarına bağlı olarak beynin ağrı eşiğini düşürdüğünü ve önceden acı vermeyen bir şeyin zaman içinde çok acı verici hale geldiğini belirtmektedir. Bir başka teoriye göre, vücuttaki sinirler ve reseptörler uyarılara daha duyarlı hale gelir. Bu bireylerin ağrı sinyallerine aşırı tepki verebilecekleri ve gereksiz ya da abartılı acılar hissetmeleri anlamına gelir.
Genel itibariyle fibromiyalji atakları stres, fiziksel travma veya grip benzeri alakasız sistemik bir hastalığın sonucu olabilir. Beyin ve sinir sisteminin normal ağrı sinyallerini yanlış yorumlayarak aşırı tepki göstermesi beyindeki bir kimyasal maddedeki dengesizlikten kaynaklanabilir.
FİBROMİYALJİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Yukarıda sözü edilen hassas noktalarda ağrı dışında fibromiyaljide görülen başka belirtiler de vardır. Fibromiyalji belirtileri şu şekildedir;
1.Yorgunluk
2.Uyku problemleri
3.Uzun süre uykuya rağmen dinlenmiş hissetmemek ve yataktan kalkmakta zorlanmak
4.Baş ağrısı
5.Depresif ruh hali
6.Kaygı
7.Odaklanmada veya dikkat vermede zorluk
8.Alt karın bölgesinde ağrı
9.Nefes almada zorlanma
10.Kulaklarda çınlama
11.Egzersize karşı dirençsizlik ve çabuk yorulma
FİBROMİYALJİDEN KORUNMA YOLLARI
Fibromiyalji hayat kalitesini son derece olumsuz etkileyen bir rahatsızlıktır. Fibromiyalji ve negatif etkilerinden korunmak için;
Düzenli egzersiz yapmak
Düzenli ve yeterince uyumak
Çay, kahve gibi uyku düzenini bozabilecek içeceklerden kaçınmak
Stresli durum ve ortamlardan uzak durmak
Sağlıklı beslenmek
Düzenli olarak fizik tedavi, kaplıca tedavisi, masaj gibi uygulamalardan yararlanmak
Kendine zaman ayırmak, sevdiği arkadaşlarla vakit geçirmek ve hoşlandığı hobiler edinmek gibi yaşam tarzı değişiklikleri oldukça etkili yöntemlerdir.
FİBROMİYALJİDE FİZYOTERAPİNİN YERİ
Fibromiyalji hastalarına ilgili bölgelere öncelikle elektroterapi ile birlikte sıcak uygulamalar yapılır.Fakat bazı hastalar soğuk uygulamadan daha fazla etki gördüğünü söyler bünyesel olarakda bu değişmektedir.Bunun ardından genellikle fizyoterapistin uygulayacağı germe hareketleri,ilgili bölgeye tetik nokta(ağrıyan nokta)uygulamaları ve masajları bunun yanında hastaya evde de yapabileceği genel esneme ve güçlendirme egzersizleri yazılabilir.Hasta uygulamaları düzenli yapıp özellikle stresten kaçınıp uyku düzenini ve beslenmesini uygun şekilde ayarlarsa ağrılarının kısa sürede azalacaktır.
GENEL İTİBARİYLE
Fibromiyalji toplumda genellikle bel boyun fıtıkları ve bunların sebep olduğu ağrılar ile karıştırılabilir. Detaylı bir fizik muayene ve hastadaki birden çok tetik noktanın oluşu, sabah uyanınca iyi uyuyamamış olma hissi, çabuk yorulma,kaygı,mutsuz hissetme sürekli stres ana bulgulardandır . Sizinde bu şekilde şikayetleriniz var isemutlaka doktorunuza danışın.
Bu haftaki yazımızda fibromiyalji(yumuşak doku romatizması)ele aldık. Unutmayalım ki ‘Sağlığın kıymeti hastalıkta belli olur’.
Sağlıcakla kalın..
FZT.BURHAN TAMAÇ
FETHİYE FİZYOTERAPİ
