Hababam Sınıfı Oyuncularından Uygulanan Restorasyona Tepki
Fethiye’deki Telmessos antik kentini gezen ‘Hababam Sınıfı’ filmi oyuncuları Ercan Gezmiş, Gazanfer Şener ve Ümit Doğru, orjinal taşlar yerine kullanılan beyaz mermerlerin tarihi dokuyu yok ettiğini söyledi. Fethiye’deki Telmessos Antik Tiyatrosu, antik Likya uygarlığının en eski kentlerinden Telmessos Antik Kenti’nden günümüze ulaşan kalıntılar arasında yer alıyor. Erken Roma Dönemi’nde yapılan ve M.S. 2’nci Yüzyıl’da onarım geçiren tiyatro, Bizans Dönemi’nde arena olarak kullanıldı. 1960’lı yıllarda sökülen merdiven ve oturma yerleri ile sahne sütunları Fethiye Limanı’na dolgu malzemesi olarak yerleştirilen tiyatro, 1990’lı yıllara kadar moloz yığınları altında kaldı. Üzerine evler yapılması nedeniyle kaybolan antik yapı, 1994-98 yılları arasında yapılan kazı çalışmalarıyla yeniden gün yüzüne çıkarıldı.
“TARİHİ DOKU KAYBOLDU”
Geçirdiği tahribatlar nedeniyle birçok kez yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalan Türkiye’nin denize en yakın antik tiyatrosunda, 2012 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından restorasyon çalışması başlatıldı. Halen tamamlanamayan çalışmalar nedeniyle tiyatro 3 yıldan bu yana ziyarete kapalı tutuluyor. Ancak, tiyatronun oturma yerleri, merdivenleri, sahne ve duvarlarında kullanılan beyaz mermerlerin tarihi yapının koyu gri renkteki aslına uygun olmayışı, eleştiri ve tepkilere neden oluyor. Birçok badire atlatarak günümüze ulaşan tiyatronun restorasyon çalışmalarıyla birlikte tarihi dokusunu kaybettiği öne sürülüyor.
“ORJİNAL HALİYLE KORUNMALIYDI”
Türkiye’de 1975-78 yılları arasında çekilen ‘Hababam Sınıfı’ filmlerinde rol alan Ercan Gezmiş, Gazanfer Şener ve Ümit Doğru da Fethiye’de Telmessos Antik Tiyatrosu’nu gezmek istedi. Tel örgüler nedeniyle tiyatronun içine giremeyen oyuncular, dışarıdan izledikleri restorasyon çalışmalarının tiyatronun tarihi dokusuna büyük zarar verdiğini savundu. Hababam Sınıfı filmlerinde ‘Postal Rıza’ lakabıyla rol alan 59 yaşındaki Ercan Gezmiş, Fethiye’de oturan arkadaşları Ümit Doğru’yu ziyaret için ilçeye geldiklerini, bu buluşmada da tarihi ve turistik mekanları ziyaret ettiklerini söyledi. Türkiye’nin kültür mirasları konusunda zengin, ancak bu mirasları koruyamama konusunda çok önde geldiğini anlatan Gezmiş, şöyle devam etti: “Antik tiyatroyu gezip, gördük. Bence bu tiyatronun orjinal haliyle korunması gerekiyordu. Yurtdışında ziyaret ettiğim tarihi mekanların, orjinal haliyle korunmaya çalışıldığını biliyorum. Arkamı dönüp baktığımda bir sahne yapılıyor. Oturma yerleri ile sahnede kullanılan taşlar arasında bir yığın fark var. Orjinal taşlar başka bir noktada duruyor.”
“YOK EDİP ÜZERİNE MERMER DİKİYORUZ”
Hababam Sınıfı’nın 3’üncü filminde rol alan Ümit Doğru ise 1988 yılından bu yana Fethiye’yi ziyaret ettiğini, son 8 yıldır da ilçede yaşadığını kaydetti. Türkiye’de tarihi değerlere sahip çıkmak yerine, tarihin kirletildiğini aktaran Doğru, “Ne kadar tarihe sahip çıkmaya çalışıyor gibi gözüksek de yok edip üzerine mermerleri dikmeyi tercih ediyoruz. Burada, bu gerçekle bir kez daha karşı karşıya kaldım. Kendi taşlarını kullanmak yerine mermerle yeni bir oluşum yapmanın çok yanlış olduğunu düşünüyorum. Buradaki görevliler tarihi dokuyu koruma konusunda çaba sarf etmeli” diye konuştu. “NASIL BİR TARİH MERMERLE KAPLANABİLİYOR?”
Restorasyonda kullanılan taşların kalitesini eleştiren Doğru, “Aspendos’ta olanları biliyorsunuz. Belki çok ufak bir bölümüydü. Yapıların doğal görüntüsünü bozup ortaya absürt bir görüntü çıkarmanın manası nedir? Ben Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan şunu duymak istiyorum. Hangi zihin böyle bir yapılaşmaya imkan veriyor? Nasıl bir tarih mermerle kaplanabiliyor? Herhalde 4000’li senelerden sonra burayı gezip görmek gerekiyor. Bu bana alay etmek gibi geliyor” diye konuştu.
Haber / Foto:Erkan İLİK
