GRİP ve AŞILARI
Korona enfeksiyonları nedeniyle son iki yıldır gribal enfeksiyonlar hayatımızın önemli bir gündemini oluşturmaya devam ediyor . Aslına bakılırsa MEVSİMSEL GRİP yabancı olmadığımız bir hastalık olsa da koronanın da aynı gribal belirtilerle seyretmesi ve ölümcül olabilmesi gribal enfeksiyonların arttığı bu günlerde hepimizde “ Grip oldum acaba korona mıyım ?” endişesini ister istemez oluşturmaktadır. Bu durumda gripten korunabilirsek korona endişemizin de azalacağı aşikardır . Hem korona hem de mevsimsel grip ayrı ayrı yada birlikte vücut direncini bozarak özellikle riskli gruplarda ağır hastalığa ( zatüre , otit , sinüzit vs ) neden olabilmektedir.
Grip belirtileri nelerdir ? Mevsimsel grip çoğunlukla İnfluenza A ve B viruslarının neden olduğu , yüksek ateş , baş ağrısı , yaygın kas ağrısı ve halsizlik , bulantı , iştahsızlık ile başlayan ve iki üç gün kadar yoğun şikayetlerle seyredip sonrasında kişinin direncine bağlı olarak iyileşme sürecine giren yada kişinin altta yatan bağışıklık sistemini etkileyen ek bir sağlık problemi varsa daha da ağırlaşarak ölümcül olabilecek viral bir enfeksiyondur .İnfluenza gribinin korona ile birlikte seyrettiği durumlarda hastalığın daha ağır seyredebileceğini biliyoruz .
Kimler grip için risk grubuna girer ve öncelikli olarak AŞILANMASI ÖNERİLİR ? Astım , diyabet ,obezite , KOAH , kronik kalp , akciğer , böbrek yada karaciğer hastalığı , nörolojik yada kas hastalığı olanlar, 65 yaş üstü ve huzur evlerinde kalanlar , özellikle 6 ay-3 yaş ( Amerikan Hastalık Önleme Merkezi CDC 5 yaş altı ve yakınlarına da önermektedir ) kreşe vs giden yada bakım evinde olan çocuklar ve yakınları , bağışıklık sistemini etkileyen bir hastalığı olanlar , organ nakli gibi bir nedenle bağışıklığı baskılayıcı tedavi alanlar , kronik aspirin kullanmak zorunda olan bir hastalığa sahip çocuklar öncelikli olarak aşılanması önerilmektedir . Bunun dışında toplu yerlerde yaşayan yada çalışan kişiler de aşı olabilirler. Ülkemizde risk grubuna giren kronik hastalığı olan kişiler bakanlık kontrolünde ücretsiz aşılanabilmektedirler. Grip aşıları kişinin direncine ve sezondaki virüs alt türlerinin öngörülebilirliğine bağlı olarak aşı olduktan ortalama 2 hafta sonra başlamak üzere %50-80 oranında koruyucu olabilmektedir.
Grip aşısının yan etkileri nelerdir ? Grip aşıları çoğunlukla iyi tolere edilebilen aşılardır , aşı yerinde geçici ağrı yada şişlik , halsizlik ve baş ağrısı tarzında geçici yan etkileri olsa da istirahat ve gerekirse basit ağrı kesicilerle kontrol altına alınabilmektedir.
Kimler grip aşısı OLMAMALIDIR ? 6 ayın altındaki bebekler , hamileliğinin ilk 3 ayında olan gebeler ( ilk 3 aydan sonraki hamileler ve emziren anneler doktor kontrolünde aşı olabilir ) , ciddi yumurta alerjisi olan kişiler , daha önceki grip aşılamasında ciddi alerjik reaksiyon gösteren yada aşı sonrası 6 hafta içinde nörolojik hastalık geçirenlerve halen orta yada yüksek ateşli aktif hastalığı olan kişilerin grip aşısı olması önerilmez .
Grip aşıları ne zaman yapılmalıdır ? Grip aşılarının grip mevsiminin başlangıcında yapılması yani ülkemiz için Eylül ve Ekim aylarında yapılması önerilmektedir , henüz hasta olmadan daha ileriki aylarda da yapılabilinir. Grip virüsleri her yıl alt kimliklerini değiştirdikleri için aşıların her yıl tekrar edilmesi önerilmektedir. Bağışıklık açısından grip aşıları ilekorona aşıları arasında 14 günlük bir sürenin olması önerilmektedir.
Aşı dışında gripten nasıl KORUNABİLİRİZ ? Öncelikle pandemi izolasyon sürecinde neredeyse grip virüsü İnfluenza hiç görülmedi , yani maske , mesafe ve el temizliğinin çok etkili olduğu ortaya çıkmış oldu . Eller bol su ve sabunla en az 30 sn iyice yıkanmalı yada alkol bazlı dezenfektanlar kullanılmalıdır. Ellerin ağız burun ve göz gibi bölgelere teması engellenmelidir. Hava yoluyla teması engellemek için maske kullanılmalı yada en azından hapşırık öksürük sırasında ağzımız kolumuzun iç dirseği ile kapatılmalıdır .Özelikle kapalı ve kalabalık yerlerden ve hasta kişilerden uzak durmaya çalışmalıyız. Sağlıklı ve dengeli beslenmeye özen gösterilmeli, düzenli egzersiz yapılmalı, uyku düzenine dikkat edilmeli, gün içinde bol sıvı tüketilmeli ve stresten uzak durulmalıdır. Fazladan alınan vitamin ve takviye edici tarzı ürünlerin vücudun eksikliği yoksa etkili olduğu gösterilememiştir.
Sağlıklı günler dileklerimle …UzmDr Selami Önder , Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
