Pilot Reaktör (Tasarımdan Üretime)
Bir pilot reaktör, AR‑GE aşamasından üretim öncesine geçişte kritik bir köprü. Tasarım aşamasından üretime geçirilmesine kadar dikkat edilmesi gereken hususlar ve başarılı örnekler bu yazıda.
Tasarım Aşamaları
- Proses Analizi: Kimyasal reaksiyon mekanizması, ısı ve kütle transferi, karıştırma ve akışkan dinamiği.
- Malzeme Seçimi: Kimyasal doğaya göre paslanmaz çelik, cam astar, teflon kaplama vb.
- Boyutlandırma: Hacim, yükseklik‑çap oranı, giriş/çıkış bağlantıları.
- Kontrol Sistemleri: Sıcaklık, basınç, pH, akış hızı kontrolü gibi parametreleri izleme.
Üretim Aşaması
- İmalat Süreci: Sac bükme, kaynak, yüzey işlemleri, montaj.
- Test ve Kalite Kontrol: Sızdırmazlık, basınç testi, karıştırma performansı.
- Pilot Çalışmalar: Küçük ölçekli denemeler, sürekli veya kesintili üretim testleri.
Örnek Proje
Bir ilaç firmasının geliştirdiği yeni bir aktif içerik için:
- Önce küçük kolb reaktörlerinde reaksiyon kinetiği saptandı.
- Sonra pilot reaktör tasarlandı, 200 litre hacimli, çift cidarlı soğutma kılıflı, paslanmaz çelik gövdeli.
- Testler sırasında sıcaklık kontrolünün yetersiz olduğu, karıştırma bıçağı konfigürasyonunun akış verimini etkilediği tespit edildi.
- Bu bulgular tam ölçekli reaktör imalatı sırasında düzeltildi.
Pilot Reaktör ve Reaktör İmalatına Geçiş
Pilot ölçekli çalışmalarda elde edilen veriler, büyük reaktör imalatı sırasında riskleri azaltır. Ölçek büyütme sırasında karıştırma, ısı transferi ve malzeme akışı gibi parametreler yeniden ölçülerek tasarımda dönüşüm yapılır.
Yararları
- Deneme yanılma maliyetlerinin düşmesi
- Üretim sürecinde teknik sorunların önceden görülmesi
- Ürün kalitesinin istikrar kazanması
- Pazar lansmanı öncesi güvenilirlik
