Köşe Yazısı Elif Nur Demirci
SAĞLIK İÇİN FİZİKSEL AKTİVİTE
Sağlığımızı korumak ve sürdürebilmek için yeterli ve dengeli beslenmenin yanı sıra düzenli fiziksel aktivite ve egzersizin önemini biliyor muydunuz? İlk önce fiziksel aktivite ve egzersizin ne olduğunu anlayalım.
Fiziksel aktivite, gün içinde yaptığımız her türlü hareketleri içerir. Egzersiz ise planlı, tempolu ve düzenli hareketlerin bütünüdür. Egzersizin sağlıklı yaşamın sürdürülmesi ve hastalıklardan korunmak için belirli bir süre ve sıklıkla devam etmesi gerekmektedir. Yaş grupalrına ve cinsiyete göre önerilen egzersiz süresi, şiddeti ve sıklığı farklılık gösterebilir. Yetişkinler bireyler için haftalık en az 150 dakika orta şiddette veya haftada 75 dakika şiddetli egzersiz önerilmektedir. Bunu için haftada 5 gün günde 30 dakika tempolu yürüyüş yeterlidir. Sağlıklı bir yaşam ve vücut ağırlığı için planlanmış egzersiz programları ya da yaşam tarzı aktivitelerini arttırmak yeterli değildir. Bunlarla birlikte sedanter (hareketsiz) yaşam tarzını azaltmak gereklidir. İş yerinde ya da ofisinizde hareketsiz geçen zamanlarda yapılabilecek uygun egzersizler vardır. Örneğin öğle tatillerinde iş yerinden dışarı çıkılarak fiziksel olarak aktif zaman geçirmek, asansör yerine merdiven kullanmak veya araçtan bir durak önce inerek yürümek…
Düzenli yapılan egzersiz depresyon, stres, anksiyete (endişe) gibi olumsuz duyguları azaltarak kendinizi daha iyi hissetmenizi sağlar. Kilo kaybı sürecinde düzenli yapılan egzersiz metabolik hızı arttırarak kilo kaybını destekler. Kilo kaybı veya kilo kazanımı programlarında vücut kas kütlesi artırmaya ve vücut yağ oranını azaltmaya yönelik egzersizler yapılmalıdır. Egzersiz kasların aminoasit emme yeteneğini arttırıyor. Böylece kas kazanımını arttırıyor ve kasların bozulmasını engelliyor. Yaş ilerledikçe kas kaybı ve kas işlevinin azalması yaralanmalara ve sakatlılklara yol açabilmektedir. Kas kaybını önlemek için egzersiz çok önemli bir yere sahiptir. Düzenli yapılan egzersiz Tip 2 Diyabet, kardiyovasküler hastalıklar, erken ölüm riskini arttıran göbek yağının ve bu hastalıkların gelişim riskini azaltmaktadır. Ayrıca düzenli egzersizin insülin duyarlılığı, vücut kompozisyonunu olumlu etkilediği; kan basıncı ve kan yağ seviyelerini azalttığı bilinmektedir. Düzenli yapılan ılımlı egzersiz vücudunuzu korumaya yardımcı olan doğal antioksidan üretimini arttırmaktadır. Haftada 150 dakika orta şiddetli aktivitenin uyku kalitesini %65 ‘e kadar arttırmaktadır. Ayrıca egzersiz kronik ağrıyı hafifletir, ağrı töleransını arttırır ve ağrı algısını azaltır.